Sposób na maturę z biologii

[niki14]

Matura coraz bliżej, a ja czuję się coraz bardziej, że jestem w kropce.

Od roku czasu walczę z biologią, a tak właściwie z maturą z tego przedmiotu. Wydawało mi się, że moja praca w pewnym stopniu jednak umożliwi mi uzyskanie satysfakcjonującego wyniku. Jednak moje marzenia rozwiewa zawsze arkusz maturalny. Pomijając błedy wynikające z drobnych braków wiedzy często tracę punkty na innym zrozumieniu polecenia albo na zupełnie innym sposobie na wyjaśnienie danej kwestii (oczywiście nie jest to zawarte w kluczu).

Dlatego kieruje do Was pytanie jak sobie radzić z tym problemem?

[flavien]

Nie sugeruj się odpowiedziami do zadań. Jakiegokolwiek arkusza byś nie rozwiązywała, to jest to tylko arkusz przykładowych odpowiedzi. Nie uwzględnia on wszystkich poprawnych odpowiedzi!
W momencie gdy trwa sprawdzanie matur, egzaminatorzy otrzymują model odpowiedzi które w miarę możliwości uwzględniają każdą możliwość. Niejednokrotnie jest tak, że jeżeli odpowiedź egzaminowanego zdaje się być poprawna, a nie ma jej w modelu, to egzaminatorzy konsultują to ze sobą i często model jest rozszerzany o nowe odpowiedzi uczniów. Model taki nie jest nigdy nigdzie dostępny, gdyż jest tajny, a na stronach CKE i tak dalej jest tylko arkusz PRZYKŁADOWYCH odpowiedzi.
Natomiast wydawniczymi to już w ogóle nie ma co się sugerować.
No, tak przynajmniej dowiedziałem się od naszej biolożki. Dlatego w przypadku wątpliwości polecam spytanie kogoś, co sądzi o takiej odpowiedzi, lub zapytanie biologa.

Poza tym polecam zaznajomić się z czasownikami operacyjnymi zamieszczonymi w informatorze maturalnym. Pozwoli Ci on dowiedzieć się, w jakim przypadku jaki zakres odpowiedzi jest wymagany. Błędy wynikające z braku wiedzy pozwolą Ci skorygować właśnie arkusze, a na zrozumienie polecenia - uważne jego analizowanie, ze zwróceniem uwagi na czasowniki typu określ, wyjaśnij, wykaż, uzasadnij i tak dalej.

[niki14]

Czasowniki operacyjne mam opanowane, arkusze wszystkie przerobiłam.

Jedank ciągle mam problem z sformułowaniem wniosku z doświadczenia? Często nie czuję granicy kiedy coś jest już wnioskiem, a kiedy odczytaniem danych z wykresu. Jak sobie radzić z formułowaniem wniosków?

[persil1991]

Musisz zastanowić się co było intencją badacza, który przeprowadzał doświadczenie. Jaki miał cel, jaką hipotezę sobie postawił? I wreszcie - na podstawie swojego doświadczenia i poczynionych obserwacji - jaką odpowiedź, a więc wniosek, sformułował? Czego się dowiedział, dzięki tej pracy?

Są to truizmy, które pewnie wiesz, ale najłatwiej będzie odpowiedzieć na przykładzie zadania, które sprawia/sprawiło Ci trudność.


Zaprezentuję na swoim przykładzie. Zadanie pochodzi z matury z maja 2014 roku.

Kluczowe jest zdanie: "przeprowadzono doświadczenie, którego celem było zbadanie wpływu fotoperiodu i wernalizacji siewek na zakwitanie pewnej odmiany pszenicy ozimej."

1) Cel (problem) badawczy
A więc badacz chciał się dowiedzieć jaki wpływ na zakwitanie konkretnej rośliny (tu: pewnej odmiany pszenicy) mają dwa czynniki (spójnik i"): fotoperiod i wernalizacja. W hipotezie, obserwacjach oraz wniosku zawsze musimy się odnieść do wpływu (lub braku wpływu - zależnie od wyników doświadczenia) tych dwóch czynników na zakwitanie tej konkretnej rośliny.

2) Hipoteza
Z opisu przebiegu doświadczenia dowiadujemy się, że mamy cztery grupy roślin:
- hodowane w warunkach krótkiego dnia i bez wernalizacji (1)
- hodowane w warunkach długiego dnia i bez wernalizacji (2)
- hodowane w warunkach krótkiego dnia i z wernalizacją (3)
- hodowane w warunkach długiego dnia i z wernalizacją (4)
Badacz zapewne pomyślał, że albo w żadnej z powyższych, albo w jednej z powyższych, albo w kilku z powyższych sytuacjach roślina zakwitnie. Mógł więc postawić szereg hipotez. Że ta roślina wymaga do zakwitania zarówno długiego dnia jak i wernalizacji (gdyby spodziewał się, że roślina zakwitnie tylko w 4 sytuacji). Albo że wymaga do zakwitania krótkiego dnia, a wernalizacja nie ma wpływu na zakwitanie (gdyby spodziewał się, że roślina zakwitnie w 1 i 3 sytuacji). Itd.

3) Obserwacje
Co badacz zaobserwował? Ano to, że roślina zakwitła tylko w jednej określonej sytuacji - długiego dnia i po potraktowaniu niską temperaturą (wernalizacja). Obserwacją byłoby więc stwierdzenie tego, co badacz zobaczył: "roślina zakwitła w warunkach długiego dnia i wernalizacji."

4) Wniosek
Jaki wniosek płynie z takich obserwacji? Że widocznie roślina musi mieć zapewnione te dwa warunki do tego, by zakwitnąć. Spełnienie jedynie jednego warunku nie spowoduje, że roślina zakwitnie. Cytując przykładowe odpowiedzi ze strony CKE:
- Długi dzień i wernalizacja są warunkami niezbędnymi/koniecznymi do zakwitania badanej odmiany pszenicy.
- Warunkiem zakwitania badanej odmiany pszenicy jest okresowe obniżenie temperatury oraz długi dzień.

Kiedy otrzymamy zdaniem CKE 0 punktów?
za odpowiedź niepełną, która odnosi się tylko do jednego z czynników lub odpowiedź niepoprawną, np. niebędącą wnioskiem (a więc np. obserwacją), lub brak odpowiedzi.