Działanie jadu na organizm ludzki

Wszystko gadach, tych żyjących na wolności i w naszych terrariach.
Awatar użytkownika
Pablo
Posty: 960
Rejestracja: 30 wrz 2006, o 13:10

Działanie jadu na organizm ludzki

Post autor: Pablo »

Podział składników jadów według ich działania na ludzki organizm:
1. Neurotoksyny - trucizny układu nerwowego. Główne ich działanie toksyczne przejawia się w porażeniu oddychania, które staje się przyczyną śmierci pokąsanego.
2. Hemolizyna - składniki jadu wytwarzające w ustroju pokąsanego bardzo aktywną lizolecytynę, powodującą rozpad czerwonych krwinek.
3. Cytolizyny - atakujące białe krwinki oraz inne tkanki.
4. Koaguliny -element jadu zwiększający krzepliwość krwi.
5. Kardiotoksyny -składniki jadu porażające czynność serca.
6. Hemoraginy- związki które uszkadzając ścianki naczyń krwionośnych, powodują wylewy krwawe do tkanek, krwawienie przez śluzówki, a nawet martwicę tkanek.
7. Elementy hamujące krzepliwość krwi.
8. Czynniki zmniejszające odporność na zakażenia.
9. Enzymy trawiące białko. Rozszczepiają one białka na polipeptydy, które powodują wstrząsy, wyrażające się między innymi dreszczami i podniesieniem temperatury ciała. Przygotowują one martwe zwierzę, pożarte przez węża, do właściwego strawienia.


W jadach typu Elapidae przeważają składniki wymienione w pozycjach 1,2 i 7, natomiast w jadach typu Viperidae i Crotalidae składniki oznaczone cyfrą 3,4 i 6. Jest to jednak tylko określenie ogólne, ponieważ nawet jady gatunków blisko spokrewnionych różnią się czasem tak bardzo swoim składem, że wymagają produkowania osobnych antytoksyn.


Bardzo często występuje w jadach enzym hialuronidaza , zwłaszcza u żmijowatych i grzechotnikowatych. Depolimeryzuje ona hydrolitycznie kwas hialuronowy. Kwas ten jest wielkocząsteczkowym polisacharydem i w połączeniu z białkiem tworzy żel koloidowy, zlepiający komórki tkanek. Kieruje on wiązaniem wody w przestrzeniach międzykomórkowych. Hialuronidaza, rozkładając kwas hialuronowy, ułatwia i bardzo przyspiesza wchłanianie jadów.
Hemoliza, jaką obserwuje się zawsze po ukąszeniu węży, może powstać albo w wyniku bezpośredniego działania niektórych składników jadu, albo pośrednio pod wypływem związków wytworzonych u pokąsanego przez enzymy zawarte w jadach. Bezpośrednio, choć stosunkowo słabe działanie hemolityczne wykazuje zawarty w jadach silnie zasadowy, drobnocząsteczkowy polipeptyd. Natomiast enzym fosfolipaza A, zwany dawniej lecytynazą A, wywołuje silną hemolizę na drodze pośredniej. Odczepia on wole kwasy tłuszczowe od lecytyny, tworząc bardzo aktywną lizolecytynę, która powoduje intensywny rozpad czerwonych krwinek. Poza tym lizolecytyna zmniejsza poważnie przemianę materii, co się wyraża w zwolnieniu pobierania tlenu oraz wydzielania dwutlenku węgla. Wzrasta natomiast poziom cukru we krwi.
Inną, bardzo specyficzną esterazą w jadach węży jest 5 nukleotydohydrolaza kwasu rybonukleinowego, która rozkłada fosforylowane 5 fosforany adenozyny, inozyny, rybozy i cytydyny. Nie hydrolizuje jednak odnośnych 2 oraz 3 nukleotydów. Jej działanie wzmagają jonu wapnia, magnezu i kobaltu, a hamują jony niklu i cynku. Enzym ten powoduje zaburzenia we wszystkich komórkach znajdujących się w stadium rozwoju, szczególnie w narządach miąższowych, jak serce, wątroba, nerki i trzustka.
Obserwacje wykazują, że wszystkie badane jady węży hydrolizują ATP do ADP i kwasu fosforowego. Na tej podstawie przypuszcza się, że zawierają one specyficzny enzym, zwany ATPazą, albo fosfohydrolazą ATP. Jak się wydaje, bardzo bogate w ten enzym są jady węży z rodziny Viperidae i Crotalidae. ATPaza wyczerpuje rezerwy energetyczne w mięśniach, co powoduje atonię mięśniową i bezwład pokąsanego połączony z silnym bólem.
Wiele jadów, zwłaszcza żmijowatych i grzechotnikowatych zwiększa wyraźnie krzepliwość krwi. Mechanizm tego zjawiska może być różny. Jednym czynnikiem jest enzym trawiący białko, podobny to trypsyny, która zachowuje się we krwi jak trombokinaza i przeprowadza protrombinę w trombinę. Ta z kolei aktywuje fibrynogen i powoduje jego przejście w fibrynę, czyli włóknik. Drugim czynnikiem wpływającym na krzepliwość krwi jest zbliżony w działaniu do roślinnego enzymu papainy, która podobnie jak trombina zamienia fibrynogen w fibrynę. Wpływ jadów niektórych węży na zwiększenie krzepliwości krwi wykorzystuje się w lecznictwie.
Pewne jady, jak między innymi jad węża Dispholidus typus, zmniejszają krzepliwość krwi. Powodują to enzymy typu plazminy, zwany dawniej fibrynolizyną, która rozkłada włóknik. Fibrynoliza jest procesem proteolitycznym. Silne działanie niektórych jadów wpływające na obniżenie ciśnienie krwi przypisuje się histaminie uwalnianej pod wpływem enzymów typu lipazy. Samej histaminy w jadach nie stwierdzono. Bradykinina, wyzwalana w ustroju przez enzym występujący w jadach, obniża ciśnienie krwi.

Opracował: Paweł Surma
Na podstawie:
-"Atlas węży - Chris Mattison
-"Atlas Jadowite węże świata -Wacław Jaroniewski
-"Wielka księga węży - Johan Marais
-"Atlas Węży Świata - John Coborn
-"Rat Snakes - Jerry G. Walls
-"Venomous Snakes of the World - Wil P. Mara
-"Venomous Snakes of the World - Mark OShea
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 0 gości