Biolog.pl

Mam pytanie odnośnie metabolizmu białek. Wiadomo, że po deaminacji powstają ketokwasy, które mogą być utleniane w cyklu krebsa lub po transaminacji wykorzystywane do produkcji aminokwasów. Ale w jaki sposób z ketokwasów mogą powstawać cukry lub tłuszcze czy acetylo-koenzymA, co jest napisane w wielu podręcznikach? Chodzi mi o drogę przemiany.

Poważnie chcesz wiedzieć? Pogrubione to związek chemiczny szlaku metabolicznego. Jak dwa produkty, to podkreślony bierze udział w dalszej reakcji.

Od L-treoniny do acetylo-CoA

L-treonina - aldolaza treoninowa (glicyna nam również powstaje) aldehyd octowy - dehydrogenaza aldehydowa octan - tiokinaza octanowa acetylo-CoA

Od L-tyrozyny do acetylo-CoA

L-tyrozyna - aminotransferaza tyrozynowa p-Hydroksyfenylopirogronian - dioksygenaza 4-hydroksyfenylopirogronianowa Homogentyzynian - 1,2-dioksygenaza homogentyzynianowa Maleiloacetooctan - izomeryzacja cis-trans fumaryloacetooctan - fumaryloacetoacetaza acetooctan i fumaran - acetylotransferaza acetylo-CoA Acetylo-CoA i octan.

Polecam Biochemię Harpera - tam są szlaki przemian wraz ze wzorami półstrukturalnymi związków pośrednich. Wszystko ładnie widać co się dzieje.

A jak z nich powstaja cukry

Jeżeli wychodzimy od acetylo-CoA, to:

Włączenie do cyklu Krebsa, jesteśmy w mitochondrium (→ cytrynian → alfa-ketoglutaran → sukcynylo-CoA → fumaran → jabłczan) → wychodzimy z mitochondrium → szczawiooctan → fosfoenolopirogronian i, dalej, szlak glikolizy w przeciwnym kierunku aż do glukozy

Jeżeli wychodzimy od pirogronianu (nie da się bezpośrednio zsyntezować z niego fosfoenolopirogronianu!), jesteśmy w mitochondrium → szczawiooctan → jabłczan → wychodzimy z mitochondrium → szczawiooctan → jak wyżej

Najważniejsze tutaj jest to przejście od pirogronianu (lub związków cyklu Krebsa) poprzez szczawiooctan do fosfoenolopirogronianu.

(na podstawie rysunków z Harpera)

Przykład powstawania pirogronianu z aminokwasu:

L-cysteina - aminotransferaza 3-merkaptopropionian - +2H, -H₂S pirogronian

L-cysteina - dioksygenaza cysteinowa cysteinosulfonian - aminotransferaza sulfinylopirogronian - disulfinaza pirogronian

Albo szczawiooctanu:

L-asparagina - asparaginaza L-asparaginian - aminotransferaza szczawiooctan

W zależności od wyjściowego aminokwasu możemy dostać różne produkty, które poprzez związki cyklu Krebsa dadzą nam fosfoenolopirogronian.